Sử dụng thuốc BVTV '4 đúng'

Thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) là vật tư không thể thiếu trong SX nông nghiệp hiện nay, tuy nhiên cũng có thể ví nó như “con dao hai lưỡi”.

Nếu như sử dụng đúng đắn, hợp lý thì thuốc BVTV đem lại nhiều lợi ích. Ngược lại, nếu như lạm dụng, quá ỷ lại và sử dụng không đúng kỹ thuật, thiếu tính cẩn thận thì không những không mang lại hiệu quả mà còn làm tốn kém chi phí SX và gây ra những hậu quả khôn lường; nhất là đối với sức khoẻ con người, môi trường…

Một thực tế hiện nay cho thấy, tình trạng rủi ro, lợi bất cập hại trong sử dụng thuốc BVTV vẫn thường xuyên xảy ra mà nguyên nhân chính là do nông dân còn thiếu hiểu biết hoặc thiếu ý thức trong vấn đề này.

Vì thế khi sử dụng họ thường tự tiện tăng nồng độ gấp nhiều lần so với khuyến cáo hoặc hỗn hợp nhiều loại thuốc để trừ cùng một đối tượng dịch hại; phun thuốc mang tính chất định kỳ, thường xuyên ngay cả khi dịch hại chưa xuất hiện… và sau khi sử dụng xong thì vứt bỏ vỏ bao bì bừa bãi, tràn lan trên đồng ruộng, bờ lô, bờ máng gây ô nhiễm môi trường.

Xuất phát từ những vấn đề trên, vụ xuân 2014 Chi cục BVTV tỉnh Hải Dương đã tiến hành xây dựng và thực hiện mô hình “Sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc "4 đúng", an toàn, hiệu quả và bảo vệ môi trường” tại các huyện Kinh Môn, Gia Lộc và Cẩm Giàng với quy mô 60 ha.

Mục đích nhằm giúp nông dân sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả (chọn đúng thuốc, pha đúng nồng độ, phun đúng lúc và phun đúng cách); có ý thức, tự giác trong việc thu gom, xử lý vỏ, bao bì chứa thuốc BVTV sau sử dụng để đảm bảo vệ sinh môi trường.

Với phương châm vừa tổ chức tập huấn trên hội trường, vừa tập huấn theo hình thức “bắt tay chỉ việc” ngay trên đồng ruộng, trong thời gian thực hiện mô hình, Chi cục BVTV Hải Dương đã tiến hành tổ chức 9 lớp tập huấn tại 3 địa phương, cho nông dân tham gia mô hình... 

Bà con tham gia nhiệt tình, nắm bắt được các nội dung cơ bản và rất tích cực vận dụng làm theo.

Qua so sánh thực tế, việc sử dụng thuốc giữa trong mô hình và ngoài mô hình cho thấy: Trong mô hình do có sự hướng dẫn nên nồng độ thuốc được pha đúng như khuyến cáo, còn ở bên ngoài mô hình, nồng độ thuốc thường sử dụng cao hơn so với khuyến cáo trung bình 1,3 lần.

Lượng thuốc BVTV dùng ở trong mô hình giảm trung bình 3,5 lần so với bên ngoài mô hình, điều này cũng đồng nghĩa với lượng vỏ bao bì phát thải ra bên ngoài môi trường giảm tương đương. Qua đó sẽ giảm bớt ô nhiễm môi trường do thuốc và bao bì gây ra.

Mặt khác, vì được hướng dẫn tuyên truyền nên khi xử lý thuốc BVTV để phòng trừ dịch hại, nông dân trong mô hình đã tráng, rửa bao bì đựng thuốc BVTV để tiết kiệm thuốc, đồng thời làm cho vỏ bao bì sạch nên chuyển từ rác thải BVTV nguy hại thành rác thải thông thường, ít độc hại.

Vì thế mà môi trường đồng ruộng trở nên sạch hơn, mỹ quan hơn và ít độc hại đến hệ sinh thái đồng ruộng.

Do sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc 4 đúng, nông dân tại 3 địa phương triển khai mô hình đã giảm được từ 2 - 4 lần xử lý và giảm được từ 6 - 9 loại thuốc BVTV, do đó đã giảm chi phí tiền thuốc BVTV từ 41.000 - 83.000 đ/sào.

+ Hiệu quả kinh tế của mô hình thể hiện rất rõ rệt: Thu nhập trong mô hình tăng hơn so với ngoài mô hình từ 101.000 - 199.000 đ/sào (tương đương 2,8 - 5,5 triệu đ/ha). Thực chất của việc tăng thu nhập này là do giảm được số lần và số lượng thuốc dùng để phòng trừ dịch hại. Qua đó giảm được chi phí tiền mua thuốc, công phun.

+ Về hiệu quả xã hội: Mô hình sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc 4 đúng an toàn, hiệu quả và bảo vệ môi trường đã mang lại nhiều hiệu quả thiết thực về kinh tế, sức khoẻ cũng như môi trường nên rất được chính quyền các địa phương và nông dân quan tâm, ủng hộ, nhiệt tình tham gia.

Thông qua mô hình và các buổi tập huấn tuyên truyền, ngoài việc hiểu, làm theo nhiều nông dân còn biết hướng dẫn lại những kiến thức đã tiếp thu được cho những người xung quanh, góp phần tăng sự lan toả của mô hình.